ietsen langs de Deutsche Weinstrasse nabij Landau © Dominik Ketz - Rheinland-Pfalz Tourismus

In de Duitse Pfalz spreken de stenen en rijpt de wijn

Saxa loquuntur, heette het bij de Romeinen. ‘Stenen die spreken’, zo ook in de Duitse Pfalz. De rode en gele zandsteen die de prehistorische oerbodem vormt van deze streek is er alomtegenwoordig: in natuurmonumenten, burchten en kastelen, in het terroir van de wijngaarden. Volgens kenners proef je zijn aanwezigheid zelfs subtiel in het glas.

Droombestemming
De Pfalz – ook wel Palts in het Nederlands – vormt het zuidelijke deel van de Duitse deelstaat Rijnland-Palts en wordt zelf aan de zuidflank begrensd door de Franse Elzas en in het oosten door de Rijn. Het westelijke deel van de Pfalz bestaat uit ruw bergland, dat hoofdzakelijk overdekt wordt door het Pfälzerwoud, Duitslands grootste aaneengesloten bosgebied. Onmiskenbaar een droombestemming voor hikers, bikers, wandelaars en natuursporters.

Wijnwalhalla
Langs de oostzijde helt het bergland af naar de Rijnvlakte. Tegen de hellingen en tot ver in het dal overheersen wijngaarden het landschap. Hier ligt de Deutsche Weinstraße, Duitslands tweede grootste wijngebied, goed voor een kwart van de totale Duitse wijnbouw. De naam Weinstraße staat ook voor de 85 kilometer lange toeristische wijnroute die de regio van noord naar zuid doorkruist. Een plek waar Bourgondiërs zich thuis voelen.

De grillige zandsteenformaties van de Altschlossfelsen in Eppenbrunn. © Marc Kenis

De grillige zandsteenformaties van de Altschlossfelsen in Eppenbrunn. © Marc Kenis

De kleur van ijzer
De afwisselend gele en rode zandsteen, die hier goed 250 miljoen jaren geleden ontstond uit de afzetting van rivieren, is illustratief voor het gebied. De dieprode kleur van de zandsteenformaties valt te verklaren door de aanwezigheid van ijzeroxide. Waar water door de jaren heen het ijzer heeft weggespoeld, kleurt het gesteente bontgeel. De vrij broze zandsteen tekent in de Pfalz niet enkel het natuurlijke, maar ook het culturele landschap met zijn burchtruïnes, kerken en tal van monumenten.

Op zoek naar de natuur
Onze ontdekking van de regio beginnen we nabij de Franse grens. In glooiend bosland liggen her en der verspreid stille, wat steriele dorpjes, verbonden door vlotte maar aardig slingerende wegen. Verwacht hier, ook in de hoogzomer, geen toeristische drukte. De enige urbane kern in de regio is Pirmasens, maar dat stadje heeft vanuit toeristisch oogpunt weinig te bieden. Naar deze contreien kom je als rustzoeker of avonturier, om op te gaan in de natuur. Die is in dit UNESCO-biosfeergebied dominant aanwezig.

Fietsen bij Burg Landeck op de Weinstrasse. © Dominik Ketz

Fietsen bij Burg Landeck op de Weinstrasse. © Dominik Ketz

Luchtkuuroord
Bijvoorbeeld in Eppenbrunn, niet voor niets een erkend luchtkuuroord. Omgeven door het zuurstofrijke groen vind je er de Altschloßfelsen, een anderhalve kilometer lange rij van grillige rotsformaties en kegelbergen waar je maar niet op uitgekeken raakt. ‘Das Deutsche Grand Canyon’, noemt onze gids Anke Vogel het met enige zin voor overdrijving. Al klopt het wel dat de ontstaansgeschiedenis van deze natuurpracht gelijkloopt met die van zijn beroemde Amerikaanse grote broer.

Land van mythen en sagen
‘Elk seizoen heeft hier zijn charme’, weet Anke. ‘In de lente wanneer het bladgroen nog achterwege blijft, werpt het late zonlicht een betoverende natuurlijke gloed op deze rotsen, waar men dan van heinde en ver naar komt kijken.’ Zulke mysteries hebben in de streek tal van sagen en verhalen doen ontstaan. Wie onder begeleiding de Altschloßfelsen bewandelt, kan dat doen mits een themarondgang waarbij de gidsen zulke verhalen weer tot leven brengen. Het lijkt dan inderdaad of ze de stenen laten spreken.

Burg Trifels waakt over de toegang tot het Pfälzerwoud. © Ulrich Pfeuffer - Rheinland-Pfalz Tourismus

Burg Trifels waakt over de toegang tot het Pfälzerwoud. © Ulrich Pfeuffer – Rheinland-Pfalz Tourismus

In de voetsporen van Kohl
Aan goed gemarkeerde wandelpaden hier geen gebrek. Sommige leiden over de Franse landsgrens heen, zoals de Helmut Kohl-wandeling. De onlangs overleden bondskanselier en eenmaker van Duitsland – en trouwe ambassadeur van zijn Pfalz – maakte deze toch geregeld. Nog meer uitgestippeld wandelplezier vind je in het nabije Lemberg en Dahn. Daar wordt niet enkel aan wandelen, maar ook aan sportklimmen gedaan.

Oudste wijnstraat ter wereld
Vanuit Annweiler helt het bosrijke landschap van het Pfälzerwoud in de richting van Landau gezapig naar de Rijnvlakte af. Hectaren wijnland nemen het hier van de bossen over. Landau is de hoofdplaats van de zuidelijke Weinstraße, die samen met Bad Dürkheim en Neustadt, liefst 23.500 hectare aan wijngaarden omvat. De Deutsche Weinstraße, waaraan het gebied zijn naam ontleent, verwijst naar de autoroute die tussen Bockenheim in het noorden en Rechtenbach-Schweigen, bij de grens met de Elzas, de drie eerder genoemde kernen en de belangrijkste wijndorpen met elkaar verbindt.

Rustig verpozen in het historische wijndorpje Freinsheim. © Marc Kenis

Rustig verpozen in het historische wijndorpje Freinsheim. © Marc Kenis

Verkeersvrije Wijnstraat
De Weinstraße werd in 1936 gerealiseerd als toeristische wijnroute, Duitslands oudste, en kan op toeristische hoogdagen wel eens onaangenaam druk zijn. Om die druk wat weg te nemen werd parallel een deels verkeersvrije wijnfietsroute aangelegd. Doorheen het omringende heuvelland en in de vlakte liggen ook tal van wijnwandelwegen. Eens per jaar wordt de Weinstraße zelf verkeersvrij gemaakt voor wandelaars en fietsers en is er vermaak en gastronomische verwennerij in de dorpen langsheen het traject. Die Erlebnistag vindt dit jaar op 27 augustus plaats.

Hoogdagen voor de Pfalz
Volgens persverantwoordelijke Sarah Bitz van de Weinstraße beleeft de wijnbouw in de Pfalz hoogdagen. ‘Steeds meer jonge wijnbouwers pakken met enthousiasme de draad van deze oude stiel weer op, met verrassend resultaat. We zijn en blijven een ideaal rieslinggebied, maar ondertussen is er zoveel meer te beleven.’ En dat kan de wijnliefhebber met genoegen vaststellen. Behalve riesling en pinot (hier ‘burgunder’ genoemd) worden tal van andere, interessante druivensoorten verbouwd. Ook voor rode wijn en sekt.

Amandelboompjes in bloei langs de Deutsche Weinstrasse. © Dominik Ketz - Rheinland-Pfalz Tourismus

Amandelboompjes in bloei langs de Deutsche Weinstrasse. © Dominik Ketz – Rheinland-Pfalz Tourismus

1800 uren zon per jaar
Dat die goed gedijen is te danken aan het vakmanschap van de wijnbouwers, maar ook aan een uitermate mild klimaat. Beschut door het achterliggende bergland, schijnt hier gemiddeld 1800 uren per jaar de zon en valt er relatief weinig neerslag. Wie dat verslijt voor pep talk, moet maar eens letten op de aanplant langs de Weinstraße. Daar staan rijen amandelboompjes en vijgelaars, die toch vooral gedijen in mediterraan gebied. Ten slotte heeft ook de steenbodem zijn aandeel in de wijnkwaliteit, specifiek weer de zandsteen die warmte opslaat en vasthoudt. Wijnstokken hebben dat graag en de druiven rijpen daardoor sneller. Maar de ondergrond bevat afwisselend ook kiezel, löss of kalk. En elke bodemsoort geeft zijn eigen subtiele toets aan de paltswijn.

Slechts 15.000 Belgische toeristen
Vreemd dus dat wij Belgen nog weinig vertrouwd zijn met de rijkdom van Duitse wijn. En hier in de Pfalz ook niet meteen de frequentste bezoekers zijn. Vorig jaar begroette de Pfalz een 230.000 buitenlandse toeristen; slechts 15.000 kwamen uit ons land. Ze kiezen voornamelijk voor een kortverblijf in pensions of gastverblijven bij de boer. Die zijn er in overvloed in charmante en gastvrije wijndorpjes als Freinsheim of Wachenheim en de omgeving nodigt onmiskenbaar uit om ontdekt te worden. Toch maar eens werk van maken, dan!

In wijndorp Freinsheim is de tijd nog een beetje blijven stilstaan. © Marc Kenis

In wijndorp Freinsheim is de tijd nog een beetje blijven stilstaan. © Marc Kenis

PRAKTISCHE INFORMATIE
Algemeen

Toeristische informatie Pfalz
| Martin-Luther-Straße 69, 67433 Neustadt/Weinstraße | Tel. +49 6321 391 69 23 | www.pfalz.de
Deutsche Weinstraße e.V. | Tel. +49 6321 912 333 | www.deutsche-weinstrasse.de
Kaart van de Deutsche Weinstraße
Bereikbaarheid
Met de wagen rijd je in ca. 4 uur naar de Pfalz (o

ngeveer 400 km vanuit Brussel of Antwerpen). Je rijdt via Aken richting Keulen en vervolgens via de A61 naar Koblenz en Mannheim. Het kan ook via Spa en Sankt-Vith richting Trier, om vervolgens de Moezel over te steken in de richting van Kaiserslautern.
Wandelen en fietsen
De Pfalz telt ca. 1300 km aan uitgestippelde wandelwegen, waaronder drie langeafstandswandelingen. Onderweg bieden 130 wandelhutten beschutting en onderdak. Fietswegen zorgen voor ca. 10.000 km fietsplezier, over 34 gekwalificeerde themaroutes. | www.wanderportal-pfalz.de
Wijn en gastronomie
Zeven op tien gemeentes in De Pfalz zijn wijnbouwgemeentes. De Pfalz is het grootste rieslingteeltgebied ter wereld. Jaarlijks vinden er meer dan 200 wijnfeesten plaats. | www.gastlandschaften.de

Coverfoto: © Dominik Ketz – Rheinland-Pfalz Tourismus

Over deze auteur

Gerelateerde berichten

Laat een bericht achter

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *