Ontdek het hart van de Méditerranée in het Mucem van Marseille

Er drijft een grote zwarte doos op het kabbelende blauwe water aan de kade van Marseille. Naast de oude stadshaven waar nu al de blitse jachten van de Marseillese miljonairs liggen, staat het 17de-eeuwse Fort Saint-Jean. Een zwarte staaf van wel 115 meter lang verbindt die twee gebouwen. De hypermoderne J4 en het rustieke Saint-Jean vormen samen het Mucem, Musée des Civilisations de l’Europe et de la Méditerranée. Een museum gebouwd op ‘steen, water en wind’ door de Franse architect Rudy Ricciotti. De bizarre structuur heeft liefst 3.690 vierkante meter aan expositieruimte om kunst en bijzondere artefacten tentoon te stellen.

Een zwarte staaf van wel 115 meter lang verbindt de grote ‘zwarte doos’ met het 17de-eeuwse Fort Saint-Jean

De meest diverse objecten kunnen daarvoor in aanmerking komen. Mucem noemt zichzelf een maatschappelijk museum, schone of zelfs abstracte kunst primeert er niet. Het doel van de exposities is om typische culturen van Europa en het Middellandse Zeegebied te laten zien. Door aparte tegenstellingen en opvallende aspecten van die samenlevingen te vergelijken, zet het museum een vraagteken achter de mediterrane identiteit.

Mee met het leven
Mucem toont ook geregeld aan dat het een actueel museum is met een visie voor de toekomst. Op de website wordt er aan het publiek gevraagd om mee te werken aan een nieuw project, Life Under Lockdown. Mucem wil de geschiedenis van de toekomst vastleggen door nu attributen te verzamelen die typisch zijn aan deze tijden. De organisatie neemt frappante voorwerpen, knutselwerken of beelden aan die het hedendaagse leven in isolatie over honderd jaar tastbaar kunnen maken. Het verhaal over de Europese en mediterrane samenlevingen wordt nog altijd geschreven. Mucem probeert dat tot op de dag van vandaag bij te houden in zijn collectie.

Momenteel laat die bewuste lockdown beperkt toe dat we nog afreizen naar Marseille om het Mucem te bezoeken. Modern problems require modern solutions: een laptop, internetverbinding en comfortabele zetel volstaan bij deze om zowel de binnen- als buitenkant van het Mucem digitaal te bewonderen. Al blijft het museum zelf ook nog steeds open.

Het complex van Mucem
Je kan beginnen met een uitgebreide digitale tour, gewijd aan de architectuur en de omgeving van het museum. Foto’s, tekst en video nemen je mee op wandel door de hele site. De ervaring wordt zeer realistisch doordat je als het ware een virtuele wandeling kunt maken met de technologie van Google Streetview. Eerst krijg je een kort tochtje aan de voet van het hoofdgebouw, de vroegere J4-pier. Later vind je jezelf op het dakterras en kan je de ellenlange loopbrug oversteken op een hoogtevreesvriendelijke manier. En voor die laatste stap de hoogte in, word je met de 360°-camera vanboven op de uitkijktoren van Fort Saint-Jean gezet. Je kan er in een cirkel rondlopen en hebt dus zowel een ver zicht op de open zee en op de jachthaven van Marseille.

De ‘architecturale’ tour leidt uiteindelijk een gebouw binnen, maar niet het echte museum. Mucem opent immers op virtuele wijze de deuren van zijn magazijn. In het Constervation and Reseach Center kan je vrij rond bewegen alsof je op je eigen benen door de grijze gangetjes van de opslagruimte wandelt. De metalen rekken zijn bezaaid met allerhande sculpturen, opslagkisten, reclameborden, fietsen en het schoon zondags servies van een doorsnee Italiaans gezin uit 1886. De tour heeft niets en tegelijk alles van een museum. De koude sfeer van tl-lampen op lichtgrijze muren en de chaotische opstelling van al de artefacten maakt die indruk van ‘een blik achter de schermen’ zeer levendig.

Minitentoonstelling
Na een paar digitale stappen in de archiefruimte is het duidelijk dat door de collectie van Mucem geen rechte lijn is te trekken. Uiteenlopende voorwerpen uit de hele geschiedenis van dit continent zijn terug te vinden onder dit dak. Mucem toont ongeveer een dozijn andere Google Arts&Culture-tentoonstellingen, allemaal direct en to-the-point, om het hele gebeuren niet te langdradig te maken. Urban Cultures and Leisure Activities is één van die leuke samenraapsels.

Deze collectie ‘stedelijke culturen en vrijetijdsbestedingen’ toont nieuwe, blitse manieren van amusement voor de bevolking van een Europa dat destijds midden in een technologische revolutie zat. Verstedelijking en kapitalisme waren de kernwoorden voor deze samenleving. En een leven dat drukker wordt heeft ook ontspanning nodig. Fenomenen zoals het reizende circus kwamen van de grond. De tentoonstelling laat technologische hoogstandjes van die tijd zien, bijvoorbeeld een mechanisch orgel, in felle kleuren geverfd en versierd van top tot teen. Deze imposante muziekmachine werd gebruikt om een draaimolen van frivole deuntjes te voorzien.

Ook een opvallend pak handgetekende tarot- of orakelkaarten gemaakt door de 19de-eeuwse waarzegger Mage Edmond trekt de aandacht. Net als de ‘automate flûtiste’ (1878) van Alexandre-Nicolas Théroude, een houten pop die door een vernuftig mechanisme zelf fluit lijkt te spelen. Mucem heeft het beeld voorgesteld in deze video. Het zijn maar enkele voorbeelden van de onverwachtse schatten die je vindt in de uitgebreide online collectie van Mucem. Ze zullen je inspireren om, bij een eerstvolgende trip naar Marseille, een bezoek aan dit bijzondere museum bovenaan je activiteitenlijst te zetten.

PRAKTISCHE INFORMATIE
Algemeen
Toerisme Marseille | Internet: marseille-tourisme.com | Tel: +33 (0)826 500 500
Toerisme Provence-Alpes-Côte d’Azur | Internet: provence-alpes-cotedazur.com/en/
Toerisme Frankrijk | Internet: be.france.fr/nl
Bezoeken
Een virtueel bezoek aan het Mucem in Marseille breng je rechtstreeks vanop de site of via het online kunst- en cultuurproject van Google | Internet: mucem.org & Google Arts & Culture
Het museum zelf, dat niet enkel exposities aanbiedt, maar ook evenementen, installaties, openluchtvoorstellingen, cinema en animaties voor kinderen is dagelijks (behalve dinsdag) open van 10 tot 20 uur. Gratis toegang op elke eerste zondag van de maand | Klik voor de bezoekersinfo

Klik en ontdek meer culturele reisreportages.

Gastauteur: Felix Vloeberghs
Foto’s: Atout France – Cédric Helsly & Martine Prunevieille, screenshot Google, afbeelding hoofden: Rabasse | Pinterest pin: afbeelding van frederic raux

 PIN nu en plan later