Zagreb in Kroatië: middeleeuws, majestueus en meeslepend

Clerus vs adel
Zagreb is de hoofdstad en grootste stad van Kroatië. En misschien zelfs ook de oudste van Europa. De stad verschijnt namelijk onder deze naam voor het eerst in de geschiedenisboeken omstreeks 1094. Het jaar waarin de Hongaarse koning er een bisdom stichtte op de heuvel Kaptol. Vanaf dan staan geestelijken en adel lijnrecht tegenover elkaar wanneer die laatste groep hun eigen community creëert op een nabijgelegen heuvel: Gradec.

Het grote centrale plein in Zagreb met het standbeeld van Ban Jelačić.

Toeristisch epicentrum
Vandaag zijn al die gemoederen al lang bedaard en vormen de wijken Kaptol en Gradec het historische centrum van Zagreb, ook wel de bovenstad genoemd, en het fijnste deel om te bezoeken in de stad. Ik start mijn tour aan het centrale plein Ban Jelačić, ook wel het toeristisch epicentrum en makkelijk bereikbaar dankzij de blauwe stadstrams.

Meet me under the tail
Wat me hier meteen opvalt, behalve de prachtige, statige, pastelkleurige gebouwen, is het standbeeld van ban Josip Jelačić op zijn paard pal in het midden van het plein. Wat de man voor Kroatië heeft betekend (hij maakte er één land van) weet nog menig inwoner, maar feit is wel dat het standbeeld de meest populaire plek in Zagreb is om af te spreken. Als iemand je zegt: ‘See you under the tail’, mag je je afspraak verwachten op het centrale plein onder de staart van het paard.

Van links naar rechts: de kathedraal, op de heuvel Gradec en de Lotrščak toren.

Kathedraal met rijke geschiedenis
Wandel je vanaf het centrale plein rechts naar boven dan stuit je op de prachtige kathedraal van Zagreb. Je staat nu op de heuvel Kaptol. De gotische kathedraal heeft al heel wat metamorfoses achter de rug. De Mongolen kwamen haar verwoesten in de 13de eeuw, en drie eeuwen later kreeg ze de Ottomanen over de vloer. In 1880 verwoestte een aardbeving haar fundamenten. Uiteindelijk werd ze heropgebouwd in 1906 om te worden tot wat ze nu is. En nog blijkt haar renovatie een werk van lange adem: wanneer wij de kathedraal bezoeken, staat de rechtertoren in de steigers.

Scoor je favoriete souvenirtje op de markt Dolac onder de rode paraplu’s.

Rode paraplu’s en American cookies
Behalve de kathedraal heeft de heuvel Kaptol nog wel wat te bieden. Gezellige souvenirwinkeltjes liggen er zij aan zij. Wil je echt iets authentiek, bezoek dan de markt Dolac. Winter en zomer staat dit pleintje vol rode paraplu’s wat vanop een platform een heel fotogeniek beeld geeft. Hier koop je groenten en fruit maar ook handgemaakt speelgoed voor de kinderen. Een koffiepauze namen we vlakbij Dolac in The Cookie Factory: een moderne ingericht koffiehuisje met een toonbank vol Amerikaans geïnspireerd lekkers!

Heilige stadspoort
Van hieruit ben je maar een boogscheut verwijderd van de tweede heuvel Gradec. Die bereik je via de heilige Stenen Poort, het enige overblijfsel van de stadsmuren rond Gradec. Bijzonder aan deze poort is dat ze uit steen vervaardigd is, terwijl hout gebruikelijker was omstreeks 1250. Het heilige karakter kreeg de poort door een verwoestende brand (de vierde al!) in 1731. De stadspoort werd zwaar beschadigd op één object na: een schilderij van de maagd Maria met haar kind Jezus. Tot op vandaag kan je er dit kunstwerk bewonderen en er een kaarsje branden voor voorspoed en geluk.

De kleurrijke Sint-Marcuskerk op het gelijknamige plein.

Marters op het Sint-Markusplein
In Gradec liggen de bezienswaardigheden dicht bij elkaar geconcentreerd. Mijn all time favorite is de Sint-Marcuskerk, vooral door haar atypische kleurrijke dak! Rechts zie je het wapenschild van de stad Zagreb en links een combinatie van het Koninkrijk van Kroatië, Slavonia en Dalmatië. Wie goed kijkt herkent zelfs figuurtjes van een marter, wat in het Kroatisch kuna betekent. De munteenheid kreeg die naam omdat men in de middeleeuwen martervellen gebruikte als betaalmiddel.

Kanonschot tegen middagdipje
Rep je tegen het middaguur zeker naar de Lotrščak toren. Deze verdedigingstoren ligt zo’n 250 meter ten zuiden van het Sint-Markusplein. Elke dag gaat er bovenaan door het raam een kanonschot af om het midden van de dag aan te geven. Een indrukwekkende en luidruchtige knal haalt je beslist uit je middagdipje! Vanaf de toren heb je trouwens een heel leuk zicht op de modernere benedenstad (Lower Town) van Zagreb.

TIP. Hier vlakbij ligt de kortste kabelbaan van de wereld. Die brengt je in 64 seconden 66 meter naar boven of beneden. Zeker eens leuk om te doen met de kinderen, maar let op voor zakkenrollers!

De fiets van de Belgische Danielle in het Museum of Broken Relationships.

Gebroken relaties
Ik kan geen stad bezoeken zonder een museum aan te doen. In Zagreb raad ik het Museum of Broken Relationships aan, het meest bijzondere museum dat ik ooit in Europa en Kroatië bezocht. Hier beland je niet in een duffe geschiedenisles, maar in het persoonlijke leven van gewone mensen van over de hele wereld. Zij schonken een alledaags voorwerp aan het museum dat het einde van een relatie in hun leven symboliseert. Zo staat er bijvoorbeeld de oude racefiets van Danielle uit het Vlaams-Brabantse Itterbeek tentoongesteld, als teken van de stukgelopen relatie met haar ex-man en fervent coureur.

Oostenrijkse invloeden
Ontdek je de benedenstad of lower town in Zagreb, ten zuiden van het centrale plein Ban Jelačić, dan kom je in een wereld vol indrukwekkende architectuur terecht. Denk aan art nouveau, neobarok of bauhaus. Een pareltje is absoluut het neobarokke Kroatische Nationaal Theater uit 1895, gebouwd in amper zes maanden. De ontwerpers zijn het Weense architectenduo Ferdinand Fellner en Hermann Helmer, die wel 40 cultuurhuizen op hun palmares hebben staan.

TIP. Als je vlakbij het station vertrekt richting centrum, wandel je langs een door bauhaus geïnspireerde wijk. De grijze gebouwen doen soms wat somber aan, maar er zit wel degelijk een idee achter.

Het Kroatische Nationaal Theater, een indrukwekkend stukje Weense architectuur.

Groene U-gordel
Bijzonder aan dit stadsgedeelte is dat er hier omstreeks de 19de eeuw bewust groene zones zijn aangelegd. Zo precies zelfs dat de stadsparken samen een hoefijzer vormen. Die green horseshoe zorgt voor een gevoel van ruimte, wat soms ontbreekt in het kleine historische centrum op de heuvels. Street food festivals en grote kerstmarkten met schaatspistes gaan hier dan ook steevast door.

In de benedenstad van Zagreb staat een arsenaal aan verschillende bouwstijlen bij elkaar.

Next up: Zagreb!
Mijn besluit? Zagreb verdient wel wat extra aandacht. De makers van Game of Thrones zijn hier dan wel niet geweest, maar in het middeleeuwse centrum komt je fantasie ook tot leven en de ruime benedenstad werkt aanstekelijk voor een afwisselende fiets- of wandeltocht. Zagreb is een aanrader voor een weekendje weg in Kroatië, winter én zomer!

PRAKTISCHE INFO
Algemeen
Toerisme Kroatië | croatia.hr/nl-NL
Toerisme Zagreb | www.infozagreb.hr/&lang=en
Zagreb Card | Haal alles uit je citytrip in Zagreb dankzij de Zagreb Card
Betaal voor 72 uur 135 kuna (net geen 20 euro) of voor 24 uur 98 kuna (net geen 15 euro)
Geeft recht op kortingen in heel wat restaurants, winkels, musea en accommodaties. En je geniet gratis van de 6 strafste bezienswaardigheden en het openbaar vervoer in Zagreb
Bereikbaarheid
Vliegtuig | Rechtstreekse vlucht van Brussel naar Zagreb met Croatia Airlines
Eten en drinken
The Cookie Factory | Ul. Ivana Tkalčića 21
Bezienswaardigheden
Stenen Poort | Kamenita ul.
Sint-Markuskerk | Trg Sv. Marka 5
Museum of Broken Relationships | Ćirilometodska ul. 2
Kroatisch Nationaal Theater | Trg Republike Hrvatske 15
Overnachten
Hotel Canopy by Hilton Zagreb | Ulica kneza Branimira 29
Speelse en moderne ingerichte kamers, met uitgebreid ontbijt en gezellige lounge. Gelegen in de benedenstad van Zagreb.

 PIN nu en plan later

Foto’s: © Kiënta Martens