24 uur in Breda: in de ban van grafisch ontwerp

In slechts 1,5 uur ben je in Nassaustad Breda. Die titel heeft de stad al sinds 1403 te danken aan de invloedrijke koninklijke familie Nassau. Het Kasteel van Breda, de Grote Kerk en het Begijnhof houden die connectie nog erg levend. Maar voor niets van dat alles zakt Reisreporter Kiënta af naar de Nederlandse stad, wel voor de actuele kunst van Graphic Matters!

Gezelligheid troef
Rijd je Breda binnen, dan ervaar je wat men noemt een typische Nederlandse stad: omgeven door water, bruggetjes en ontelbare fietsen. Ook het kleine stadscentrum barst van de gezelligheid met haar pleinen boordevol terrasjes, lange winkelstraten, een ruim stadspark en het stokpaardje van de stad: het Kasteel van Breda, rustig gelegen als een stille getuige uit het verleden op een eilandje buiten het centrum.

De binnenstad van Breda bruist van de gezellige terrassen.

Op de Grote Markt met uitzicht op de Grote Kerk is het ’s avonds nog heerlijk vertoeven.

Graphic Matters
Maar Breda is ook jong! Met hippe koffiebars, leuke lunchadresjes en de laatste nieuwe modetrends. Ook op cultureel vlak zet de stad zich op de kaart. Het kunstenfestival Graphic Matters gaf vorig weekend de aftrap en zet nog een hele maand grafische kunst uit binnen- en buitenland in de kijker tijdens tal van actuele expo’s die in de hele buurt te bezoeken zijn. Hoog tijd dus om het een en ander te gaan bekijken, we hebben maar 24 uur!

10:00 – Visueel verzet
We komen samen in het hoofdkwartier van Graphic Matters op Parade 12 aan het Stadsarchief van Breda, net buiten het centrum. Hier vind je alle info over de verschillende tentoonstellingen en kan je meteen genieten van de binnenexpo’s. ‘The Design of Dissent’ is meteen de grootste en belangrijkste en laat je ingrijpende gebeurtenissen uit de geschiedenis herbeleven vanaf de jaren ’60 tot nu aan de hand van grafisch knappe pamfletten. Vooral die over Trump waren nog nooit zo accuraat.

‘The Design of Dissent’ vat de belangrijkste momenten uit 50 jaar geschiedenis samen in accurate pamfletten. Ook Trump kan dezer dagen niet ontsnappen aan protest.

11:00 – Save our souls
Na de 4 binnenexpo’s te hebben doorgewandeld, verleidt het stralende weer ons om er ook buiten op uit te trekken. Op de binnenkoer triggeren emoji’s ons om na te denken over de toekomst van de planeet (Demoji.Pro), terwijl wat verderop activistische posters uitgestald staan van advocaat en ontwerper Klaus Staeck. (Nichts Ist Erledigt!) Opmerkelijk: de man werd al 41 keer aangeklaagd vanwege zijn werk. De knaloranje rubberen reddingsboeien van de studenten van HEAD Geneva doen ons pas echt stilstaan bij de actuele migratieproblematiek. Zowel lucratieve zwembanden voor toeristen als de echte reddingsboeien schreeuwen de leuze ‘Save our Souls’.

‘Save Our Souls’, een studentenproject dat de moeilijke immigratiepolitiek in beeld brengt.

Links: Demoji.Pro stelt je in staat om via emoji’s je ware gevoelens te delen. Rechts: de niets verhullende pamfletten van de Duitse advocaat Klaus Staeck zorgden al 41 keer voor onrust op de rechtbank.

11:30 – Windstil
Aan de ingang van het hoofdkwartier loop je de constructie ‘Speak Up’ tegemoet. Meteen ook de slogan van het ‘Graphic Matters’-festival. Slechts 60 posters van jonge ontwerpers haalden het van 2561 inzendingen uit 91 landen. De kleurrijke, soms grappige en originele ontwerpen openen actuele debatten. Even verderop op de Chassé Promenade wandelen we tussen 100 vredesvlaggen, ontworpen door 100 unieke designers uit evenveel landen. Helaas zit de wind niet altijd mee en missen we een beetje het effect van de opstelling. Subtieler te werk ging de illustrator Ken Lo in het Bredase stadspark Park Valkenberg. Aan de lantaarns hier spot je kleine tekeningen met een doeltreffende boodschap: ‘More Hugs. Less Hate’.

Breda-speakup

Met ‘Speak Up’ laat Graphic Matters jonge designers aan het woord om het actuele maatschappelijke debat wereldwijd levend te houden.

100 designers uit 100 verschillende landen ontwierpen elk een vredesvlag.

13:00 – Blind Walls Gallery
Na een verfrissende limonade en een snelle hap in het cultuurcentrum vertrekken we per fiets richting de meest imposante en leukste expo van het festival: Blind Walls Gallery. Via de gelijknamige app voor je smartphone kan je twee wandel- en één fietsroute afleggen, respectievelijk van 1, 2.5 en 9.5 km. De app volgt je op je route en geeft een seintje met extra achtergrondinformatie van zodra je bij een beschilderde muur arriveert. Met de fiets worden we via de stadsrand het centrum ingestuurd en stuitten we op strakke en knappe muurschilderingen van de hand van internationale kunstenaars en geïnspireerd door de verhalen van Breda.

16:00 – Loempia
Achter de Lange Stallen, de plek waar een heel aantal murals bij elkaar liggen, houden we even halt. Vandaag is het een parking, maar de site met oude militaire gebouwen kent een hele geschiedenis die we aan de hand van de muurschilderingen ontdekken. Zo verwijst het prachtige kunstwerk van de Nederlander Rutger Termohlen naar de pest. Rond 1514 was deze plek namelijk een begraafplaats voor mensen die aan de ziekte stierven. Verderop lezen we de eerste negen woorden uit het NATO-alfabet. De Amerikaanse sign painter Jeff Canham zet hiermee letterlijk het militaire verleden van Achter de Lange Stallen uit WOII in de verf. Job ‘Letman’ Wouters vat de roerige geschiedenis van de plaats dan weer samen in kleurrijke en grillige vormen. Een klein hongertje steekt de kop op. Gelukkig verkoopt het kraampje op de parking een lekkere portie miniloempia’s. We kunnen er weer tegen!

De Bleekstraat wordt zowel links als rechts versierd met kleurrijke murals.

Links: een ode aan ‘Bunker Tattoo’, inmiddels een begrip in Breda als het gaat om tatoeëren. Rechts: tegen de gevel van de oudste parkeergarage van de stad (1968) hangt een werk van Aron Vellekoop León over mobiliteit.

Links: het Belgische duo Hell’O liet zich voor dit werk inspireren door het uitzicht op winkelend publiek vanuit de Bleekstraat. Rechts: ‘Trash to Treasure’ verwijst naar een man die onwetend werken van Van Gogh voor een dubbeltje per stuk verkocht.

De Nederlandse kunstenaar Rutger Termohlen eert bijna de pest die in Breda omstreeks de 16de eeuw de kop op stak. Kinderen dansen bij de rat, verspreider nummer één van de ziekte.

Links: de Nederlander Job ‘Letman’ Wouters laat zijn energie de vrije loop in dit kleurrijke werk met grillige vormen. Rechts: Amerikaan Jeff Canham refereert met zijn werk naar het oorlogsverleden van Breda.

19:00 – De Beyerd
Tegen etenstijd schuiven we de benen onder tafel in het huiselijke café/restaurant/brouwerij De Beyerd. Hun stokpaardje: het naar origineel recept gebrouwen Drie Hoefijzers Klassiek. Al sinds 1628 bestaat het typische Bredase bier, maar pas na een kleine 400 jaar zorgt de familie de Jongh dat het lichte, blonde bier terug op tafel staat. Proef hier zeker van de lamsbrochette met yoghurtdressing en couscous met warme groentjes. Als afsluiter valt zeker de verse cheesecake aan te raden. Leuk detail: bij elke gerecht op de kaart wordt een aangepast (vaak Belgisch) biertje gesuggereerd! Wie wil, krijgt ook een kleine rondleiding in de brouwerij.

Restaurant De Beyerd verwent onze smaakpapillen met een lamsbrochette, een stukje cheesecake en een proefertje Drie Hoefijzers Klassiek.

22:00 – Dromen in een luxekerk
Wie te diep in het glas gekeken heeft op de Grote Markt of de Havermarkt kan vergiffenis vragen in Hotel Nassau, een ruim en luxueus pand dat in 1508 in handen was van de adellijke Adriana van Nassau. Drie eeuwen later vindt een Rooms Katholiek weeshuis en een neogotische kapel hier onderdak, wat nog altijd zijn sporen nalaat. Ontbijten doe je onder de kerkgewelven en vanaf het koor kijk je uit op de evenementenzaal. Zelfs op het toilet wordt ludiek het verschil gemaakt met pictogrammen van een monnik voor de heren en een non voor de dames. Een topper voor wie zedig de nacht wil ingaan, of net niet!