Cityhoppen in Bodensee-Vorarlberg: Dornbirn verbaast met zijn bonte identiteit

De Oostenrijkse deelstaat Vorarlberg telt zes mooie vakantieregio’s die elk toch net even een andere identiteit hebben. Wij trokken naar Bodensee-Vorarlberg, dat met zijn uitstekende mediterrane ligging aan de Bodensee en gezellige stadjes vraagt om ontdekt te worden. Onze stedentriptocht beëindigen we met klasse in het eclectische Dornbirn.

Moderne gebouwen transformeren stadsbeeld
Dorbirn wijkt helemaal af van de eerder bezochte stadjes Bregenz en Feldkirch. Dit is duidelijk het economische hart van de regio. De stad ontwikkelde zich in de 19de eeuw door de textielhandel om na verval plaats te maken voor een nieuwe stad met vele familiebedrijven. Bekendst is wellicht het beursgenoteerde verlichtingsbedrijf Zumtobel. Die heropleving transformeerde het charmante stadsbeeld met statige huizen tot een heuse mengelmoes van vooral moderne gebouwen. Noem het gerust een eclectische geheel.

Het pand van Johann Luger

Het pand van Johann Luger

Het Rotes Haus

Het Rotes Haus

Prachtige panden en gezellige terrassen
Prestigieuze oude villa’s en kleine houten boerderijen aan de buitenrand doen vermoeden dat de stad heel wat van zijn oorspronkelijke charmes verloor. Op de Marktplaats spot je nog enkele van die mooie panden van weleer zoals het Johann Luger en Rotes haus die nu drank- en eetgelegenheden met gezellige terrasjes zijn. We wippen even binnen in de Sankt Martin kerk die ondanks haar uiterlijk jonger is dan je vermoedt. Ons stadsbezoek blijft beperkt tot een lichte wandeling waarbij windowshopping en terrasjes doen centraal staan.

De Sankt Martin kerk

De Sankt Martin kerk

Grootste Rolls Royce museum ter wereld
Reis je met kinderen? Breng dan een bezoek aan het belevingscentrum Inautura. Natuur, mens en techniek staan in het interactief museum centraal. Zelf kiezen we voor een andere techniek, met name autotechniek. Op een boogscheut van Dornbirn bevindt zich een Rolls Royce museum. We verbazen ons wanneer we horen dat dit een privé-initiatief is. Wat startte als een passie voor auto’s en techniek groeide uit tot de grootste (privé) collectie ter wereld. Het museum specialiseert zich in de wagens uit de jaren ‘20 en ‘30 van de vorige eeuw.

Waar rijken hun handen vuil maken
Gids Johan vertelt dat de Phantom III gebouwd werd voor de adel, ceremonies of superrijken. Wagens met een lagere paardenkracht waren slechts bestemd voor de ‘gewone’ rijken. Tussen de collectiestukken prijkt een Phantom II van 1931, een limousine van niemand minder dan het Belgisch koningshuis! Weetje: eigenaars en verzamelaars van oldtimer Rolls Royce wagens komen wereldwijd naar hier voor bepaalde problemen en herstellingen dankzij de meer dan 50 jaar ervaring! Daarvoor geven ze hier zelfs workshops. Stel je voor, rijken in overall met vuile handen. Speciale vooruitzichten? Je kan hier een Rolls Royce huren voor bepaalde gelegenheden. Slechts één wagen wordt verhuurd voor bruiloften en dat maakt de reserveringslijst erg lang.

dornbirn-rollsroyce1

Rolls Royce kijken in het gelijknamige museum

Rolls Royce kijken in het gelijknamige museum

Joodse geschiedenis inhalen
We rijden naar Hohenems, een voormalig Joods stadje dat tot het district Dornbirn behoort. Vooraleer we met onze gids langs de historische Joodse restanten wandelen, nemen we onze tijd voor de lokale geschiedenis. Vermoedelijk settelden Joden zich hier in het bedrijvige stadje omstreeks de 13de à 14de eeuw.

Joden doen Hohenems floreren
Hun gemeenschap verliet vanaf 1630 het land wegens onrechtvaardig hoge belastingen opgelegd door de Oostenrijkers. De totaalsom trof de hele Joodse gemeenschap ongeacht hun vermogen of gezinstoestand. Bij de deportaties in 1939 verdwenen ook de laatste Joodse bewoners.  Het Joods museum kreeg onderkomen in de voormalige Villa Herman Rosenthal (1864). Deze industrieel stelde in 1905 ruim 1.000 werknemers tewerk in zijn ateliers voor textielbedrukking. Gastarbeiders van Italiaanse afkomst die toen al genoten van een soort levensverzekering. Bovendien bouwde de familie Rosenthal het eerste lokale ziekenhuis.

Leven als Anne Frank
Dochter Clara Heiman – Rosenthal trouwde in 1891 met de Antwerpse textielhandelaar Josef Kieman en woonde tot de dood van haar man (1906) in de havenstad. Met het bedrijf ging het steeds slechter waardoor de dochter het huis in 1936 verkocht aan een welgestelde dokter. Zelf bleef ze wonen op de benedenverdieping tot haar deportatie. In het museum zie je de briefwisseling met haar zoon die resideerde op de Chaussee de Charleroi in Brussel! Ze leefde toen ondergedoken uit angst voor de Nazi’s.

Op zoek naar het verleden in het Joods Museum

Op zoek naar het verleden in het Joods Museum

Met zwartwit beelden door de straat
Verwonderd lopen we door de straat op zoek naar zichtbare elementen met Joodse oorsprong. Gedateerde zwart-witfoto’s geven ons een prima beeld van hoe het ooit was. ‘Gasthaus Zu Engelburg’, op de hoek van de Joodse en Christelijke straat, ontving internationale textielbaronnen en industriëlen. Even verder opende het eerste koffiehuis. De Synagoge kreeg een kerktoren en klok om geen argwaan bij locals te wekken wat betreft andere godsdiensten. Het idee hierachter was dat we allemaal geloven in een god.

Ritueel baden in een mikwe
De oude werkmanhuizen, bestemd om afgebroken te worden, bleven bewaard omdat het goedkope woningen waren voor de nieuwe emigrerende gastarbeiders. Tot in de jaren 1990 trokken bewoners twee keer per week naar de fabriek om te baden of douchen wegens gebrek aan sanitair. Door het behoud van die arbeiderswoningen bleef het Joods patrimonium bewaard. Zo ook de enige mikwe in Oostenrijk, een ritueel badhuis.

Het Haus Mortiz Federman restaurant

Het Haus Mortiz Federman restaurant

Genieten van joodse gastronomie
Met enig ongeloof luisteren we naar het verhaal waarom de ingang van het badhuis niet naar de straatkant gericht is. Na de seks moeste Joden zich ‘ritueel’ reinigen. Bovendien kon de toegangssleutel ergens ‘anoniem’ opgehaald worden om de privésfeer te bewaren. Om onze stedentrip doorheen Vorarlberg af te sluiten besluiten we een restaurant te bezoeken dat onderdak vond in een voormalige joodse school. Haus Moritz Federman serveert culinaire verfijnde gerechten met elementen uit de joodse kookkunst.

PRAKTISCHE INFO
Algemeen
Toerisme Dornbirn | Internet: www.dornbirn.info
Stad Hohenems | www.hohenems.at
Toerisme Vorarlberg | Internet: www.vorarlberg.travel
Toerisme Oostenrijk | Internet: www.austria.info/be
Bezienswaardigheden
Inautura | Internet: www.inatura.at/home
Sankt Martin Kerk | Internet:  www.st-martin-dornbirn.at
Rolls Royce Museum | Internet: www.rolls-royce-museum.at
Musea in Hohenems | Internet: www.hohenems.at/de/kultur/museen
Eten en drinken
Cafe Steinhauser (Johann Luger haus) | Internet: www.facebook.com/Cafe-Steinhauser
Restaurant Rotes Haus | Internet: www.roteshaus.at
Restaurant Moritz | Internet: www.moritz-restaurant.at
Overnachten
Als centrale logeerplaats voor onze stedentripvakantie kozen we voor vakantiewoning Mesmerhaus in Bildstein. Van daaruit reden we op amper 15 tot 20 minuten naar één van onze daguitstappen.
Bereikbaarheid
Afstand Brussel – Feldkirch | 740 kilometer

Foto’s: © Bruno Loockx | wikimedia commons | Toerisme Voralberg | Restaurant Moritz | panoramio | vitalakademie

Over deze auteur

Deze fervente fietser verkende de grenzen van België, ontdekte de Straffe cafés en proefde van de Straffe streekbieren. In de artikels van Bruno Loockx lees je mee over de schouders van deze straffe levensgenieter en gunt hij je een kijk op zijn avonturen in ons land en ver daarbuiten.

Gerelateerde berichten

Laat een bericht achter

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *