Industriële parels ontdekt in Oost-Tsjechië

De geur van verse knoflooksoep, pastelgekleurde gevels en magnifieke uitzichten vind je overal in Tsjechië. Voeg daar nog een stevige portie industriële geschiedenis aan toe en je bent in Moravië-Silezië. Een minder bekende maar eens zo fascinerende regio in het oosten van het land.

Moravië-Silezië stond vooral bekend om haar staalindustrie ten tijde van het communisme. Niet voor niets heette de regio toen het Stalen Hart van het land. Vandaag zijn de sporen van die industriële impact nog altijd zichtbaar.

Moravië-Silezië: uitzicht op Ostrava vanop de toren van het nieuwe stadhuis

In Ostrava, de hoofdstad van Moravië-Silezië en de derde grootste stad van Tsjechië, zette men de eerste stappen in de steenkoolontginning tijdens de tweede helft van de 18de eeuw. Sindsdien is de stad nog steeds omgeven door bedrijven en industriegebieden. Vanop de toren van het nieuwe stadhuis krijg je een eerlijk uitzicht op de omgeving. Kleurrijk geschilderde flatgebouwen staan her en der verspreid tussen woonwijken en verkeersassen, terwijl rokende fabrieksschoorstenen de achtergrond grijs kleuren.

Fotogeniek oud ijzer
Een bezoek aan het mijnmuseum van Landek Park dompelt geïnteresseerden letterlijk onder in de vroegere steenkoolontginning. Een klein liftje voert je zo’n zes meter onder de grond om door de tunnels te wandelen, de machines te horen draaien en bijna al liggend de werksfeer op te snuiven. Verderop in een grote loods hangen oude kleren van mijnwerkers aan haken te drogen. Een griezelig, maar tegelijkertijd indrukwekkend beeld. Wie honger heeft, kan terecht in het enige, maar degelijke mijnrestaurant in het park.

Moravië-Silezië: Landek Park

In Dolni Vitkovice, dichtbij het centrum van Ostrava, ligt het ijzerfabriek NKP Důl Hlubina. Van 1828 tot 1998 werd er gietijzer gemaakt. Nu is het industrieel erfgoed en een toeristische trekpleister die het bezoeken waard is. Een enorme gastank vergezelt gigantische hoogovens in een doolhof van buizen en leidingen. Hier en daar hangt er imposante street art tegen de gevels wat het geheel nog meer edgy maakt.

Moravië-Silezië: ijzerfabriek en historisch erfgoed NKP Důl Hlubina

Moravië-Silezië: ijzerfabriek NKP Důl Hlubina

Moravië-Silezië: kunst in ijzerfabriek NKP Důl Hlubina

Het gele trappencomplex steekt fel af tegen de bruine kleur van half verroest staal. Wie alle trappen bestijgt, wordt halverwege beloond op een warme kop koffie in de bar die rondom een toren is gebouwd. Als je helemaal naar boven wandelt, krijg je een spectaculair overzicht van de hele site. Een gids begeleidt je de hele tocht met de nodige geschiedkundige anekdotes. Maar meer nog dan luisteren, wil ik me het liefst verliezen in de robuustheid en verlatenheid van deze ijzerfabriek met alleen het geklik van mijn fototoestel op de achtergrond.

Selfie met Freud
Van Ostrava vervolgt de weg richting Příbor. Op zich geen noemenswaardig stadje, ware het niet dat neuroloog en filosoof Sigmund Freud er geboren is. Het huis is piepklein, maar toegankelijk net zoals de befaamde bank die vóór het huis geïnstalleerd staat. Die vraagt uiteraard om een selfie. Twee kronkelende straatjes verder ligt het plein van Sigmund Freud. Gezellig en fotogeniek, alleen al dankzij de typische Tsjechische gevels.

Moravië-Silezië: het geboortehuis van Sigmund Freud

Primitief racen
De volgende stop ligt in Kopřivnice en is het Technisch Museum Tatra. Autofreaks komen hier zeker aan hun trekken want het hele gebouw staat volgestouwd met zo wat alle modellen die de allereerste Tsjechische autofabrikant ooit op de markt bracht. Van de eerste ooit geproduceerde auto (de replica staat te blinken in de zaal) tot primitieve racekarretjes en zelfs dienstvoertuigen. Interessant om te zien, al zou een ritje met een van deze oldtimers wel spannender zijn.

Moravië-Silezië: Technisch museum Tatra

Oren en bier
Uitrusten kunnen we in het schattige, heuvelachtige dorpje Štramberk. De lunch gaat door op het terras van de lokale stadsbrouwerij dat ook dienst doet als restaurant. We worden verwend met een zoutige maaltijd en vier glaasjes bier, om te proeven. Als dessert krijgen we Štramberkse oren voorgeschoteld: een plaatselijk zacht opgerold koekje met slagroom en gestoofde aardbeien.

Moravië-Silezië: uitzicht op Štramberk vanuit de toren

Op de achtergrond speelt ondertussen een accordeonist leutige deuntjes bij de fontein op het plein en voor me rijst een oude kasteeltoren hoog op. Een halfuurtje klimmen en een enge, smalle trap omhoog later geniet ik vanop die toren van het mooie uitzicht op Štramberk en omgeving.

Hoedje van konijnenhuid
In Nový Jičín, de laatste halte, ligt ongetwijfeld het mooiste plein van heel Oost-Tsjechië. Hemelsblauw, mintgroen, lichtgeel, roze etc. Alle kleuren worden moeiteloos gecombineerd met strakke zuilengangen. Het vierkanten plein ligt er stil en verlaten bij als we in de late namiddag arriveren.

Moravië-Silezië: plein van Nový Jičín

De stad wordt die van de hoeden genoemd, waardoor een bezoek aan het hoedenmuseum onvermijdelijk is. Naar verluidt vraagt een hoed vacht van drie konijnen om de stevigheid en de vorm te garanderen. In grote bakken voel je aan de verschillende materialen, terwijl de gids ambachtelijk laat zien hoe een hoed ontstaat uit een op het eerste gezicht sterke lap stof. De leukste kamer is de paskamer waar rekken volle klassieke, grappige of mysterieuze hoeden klaarliggen voor gewillige hoofden. Wie het –in dit geval- hoedje past, mag er alleen mee op de foto.

Wie even genoeg heeft van het drukke en toeristische Praag, moet Moravië-Silezië op het lijstje zetten. De regio biedt geschiedenis, niet alledaagse bezienswaardigheden en onontdekte pittoreske plekjes. Landen doe je best in Ostrava waar je per huurauto de heel streek kunt leren kennen.