Aan het stadhuis in Cassel prijkt de Vlaamse Leeuw naast de Franse en Europese vlag. Op de nieuwe straatborden staan de oude Vlaamse namen. Zelfs de Vlaamse radiozender Uylenspiegel is er een succes. Hier beginnen we onze speurtocht naar de Vlaamse roots in Frans-Vlaanderen. Wie ons volgt, wacht een boeiende ontdekkingstocht!
Franse Westhoek
Terwijl bij ons de kloof tussen Frans- en Nederlandstaligen steeds groter wordt, verkleint die tussen de Vlaamse en Franse Westhoek. Frans-Vlaanderen is het deel van het historisch graafschap Vlaanderen dat door de vrede van Nijmegen in 1678 bij Frankrijk werd ingelijfd. Hoewel dit graafschap tot aan de Somme reikt, beperkt de engste omschrijving zich tot het arrondissement Duinkerke waar van oudsher Nederlands wordt gesproken en die men ‘Franse Westhoek’ noemt om hun banden met de ‘Vlaamse Westhoek’ te beklemtonen.
Generaal Foch op zijn paard. © Wikimedia Commons
Stad op de berg
Onze ontdekkingstocht naar de Vlaamse roots start in Cassel, op 159 km rijden van Brussel. Cassel ligt op het hoogste punt van de Westhoek en is één van de schilderachtigste stadjes van Frans-Vlaanderen. Het is de eerste getuigenheuvel van een lange reeks ‘West-Vlaamse bergen’. Toen Julius Caesar onze gebieden veroverden, werd Cassel de hoofdplaats van de Castellum omwille van zijn strategische ligging.
Bloedige veldslagen
Door die strategische ligging werd Cassel één van de felst bevochten plaatsen van de Nederlanden. Het kleine heuvelstadje werd maar liefst twintig keer belegerd. Op de top van de Casselberg herinnert een gedenkteken in de vorm van een obelisk aan drie bloedige veldslagen die hier plaatsvonden. De tekst op de gedenkplaat is in het West-Vlaams, maar als rasechte West-Vlaamse moet ik het toch luidop in mijn dialect uitspreken om het te begrijpen.
De windmolen op de Mont Cassel. © Flickr
Generaal Foch
Op het hoogste punt in het stadspark staat het standbeeld van generaal Foch die hier tijdens de eerste wereldoorlog zijn hoofdkwartier had. Verzadigd van oorlogsleed en informatie willen we nu vooral genieten van de prachtige vergezichten en van de nabijgelegen geklasseerde windmolen. Ook het interactief museum Cassel Horizons, onder en in de tuin achter het VVV-kantoor dat een mooi beeld geeft van het leven vroeger en nu in deze stad, wekt onze interesse.
Nederlandse verhalen op je mp3-speler
Aan het VVV-kantoor vertrekt een wandeling van 3 km, die langs smalle straatjes en steegjes naar de belangrijkste bezienswaardigheden leidt. Jammer dat we geen mp3-speler bij hebben want op het VVV-kantoor of via internet kun je op je eigen mp3-speler verhalen in het Nederlands downloaden om op 10 verschillende locaties tijdens deze stadswandeling te beluisteren. We volgen dan maar de gulden spijkers.
Het Vlaams Museum. © Wikimedia Commons
Leeuwenvlaggen en Vlaamse straatnamen
Tot onze grote verbazing zijn Franse straatnamen vervangen door de oude Vlaamse zoals Groenselmarkt en Trommelstraete. ‘Oude Schoenmakerie’ lezen we op een bordje aan een huis en tijdens onze wandeling komen we nog bordjes tegen met de oud-Vlaamse benamingen op. Sedert een Casselaar zich specialiseerde in het aanmaken van deze borden werd het een echte hype, wist de dame van de Toeristische Dienst ons achteraf te vertellen.
Een Vlaams museum
We beëindigen onze wandeling in het Musée départemental de Flandre dat in oktober 2010 openging en gevestigd is in een sierlijk Vlaams renaissancepand op de Grand Place. Ook dat is een unicum, want het is het eerste museum in Frankrijk dat exclusief gewijd is aan de Vlaamse culturele eigenheid van Frans-Vlaanderen. Niet alleen de oude Vlaamse kunst komt er aan bod, maar ook de hedendaagse zoals werken van Fabre, Panamarenko en De Cordier.
Het marktplein van Cassel. © Wikimedia Commons
Uylenspiegel is een Vlaamse radiozender
In 1978 werd Radio Uylenspiegel opgericht. Ze begonnen als illegale zender die ijverde om de Vlaamse cultuur in Noord-Frankrijk te behouden. Begin de jaren 80 kreeg Radio Uylenspiegel een zendvergunning bij de liberalisering van de FM-frequenties. Ze zenden uit op de frequentie 91.8 FM en kunnen tot over de grens worden ontvangen.
Centrum van streekspecialiteiten
Cassel is in de Franse Westhoek het centrum van streekspecialiteiten. Op de Grote Markt biedt Traditions en Nord een brede waaier specialiteiten van Noord-Frankrijk aan. En op diezelfde markt zijn er van mei tot september regelmatig Marchés de Terroir op vrijdagavond. Producenten van streekproducten verkopen er hun kaas, honing, jam en andere verse specialiteiten.
PRAKTISCHE INFO
Office du tourisme de Cassel Horizons | 20 Grand Place | 59670 Cassel | Tel. +33(0)3 28 40 52 55
Internet: coeurdeflandre.fr
Lectuur
De Westhoek van Jan Yperman | Davidsfonds / Leuven
Trotter Nord-Pas-de-Calais | Lannoo
REISREPORTER IN FRANS-VLAANDEREN
Reisreporter Miet Waes gaat op zoek naar de Vlaamse roots in Frans-Vlaanderen. Cassel is haar eerste stop. Daarna gaat haar ontdekkingstocht verder in Bergues, Hondschoote, Dunkerque en Gravelines. Wil je meer lezen over Frans-Vlaanderen? Hou dan zeker Reisreporter in de gaten en lees het vervolg van haar verrassende reis door dit uniek stukje Vlaanderen!
Coverfoto: © André Lamerant
Schrijf in voor onze nieuwsbrief en ontvang regelmatig een reis- of vakantietip!
Ik ben zes jaar geleden in Cassel geweest. Een plaatje!
Herber : De Drie Meulen” is een aanrader om iets et drinken. De eigenaar spreekt onvervalst “Vlaemsch”. Een mooie ervaring en herinnering.